ARTUR GROTTGER -

 

Dnia 13 grudnia 1867 roku w Amelie-les-Bains we Francji zmarł Artur Grottger. Był czołowym przedstawicielem romantyzmu w polskim malarstwie, rysownikiem

i ilustratorem. Prace Artura Grottgera ukazujące tragedię powstania styczniowego wyznaczyły sposób myślenia wizualnego o tym wydarzeniu, a dzięki oddanemu przez twórcę nastrojowi zakorzeniły się w zbiorowej wyobraźni Polaków.

Żarliwy patriotyzm zaszczepił w jego sercu ojciec, Jan Józef, dzierżawca majątku hr. Hilarego Siemianowskiego, powstaniec listopadowy, oficer ułanów, który jako profesjonalnie wykształcony w Wiedniu malarz nauczył także syna podstaw malowania. Grottger po ukończeniu w 1858 studiów malarskich w Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu, mieszkał w naddunajskiej stolicy do roku 1865, współpracując jako ilustrator z poczytnymi periodykami "Mussustunden"

 i "Illustrierte Zeitung" oraz z polskim czasopismem wydawanym w Wiedniu - "Postęp", którego redaktorem naczelnym został w 1863.

W stolicy monarchii austro-węgierskiej otrzymywał stypendium od cesarza Franciszka Józefa, które jednak cofnięto mu z powodu pomocy, jakiej udzielał powstańcom 1863. Władze austriackie skazały go także na karę 40 złotych reńskich za zamieszczenie patriotycznej piosenki i artykułu o powstaniu styczniowym w kierowanym przez niego "Postępie".

Manifestacje w Warszawie w 1861, które znał z przekazów przyjaciół oraz z prasy austriackiej, natchnęły go do wykonania mistrzowskiej serii kartonów "Warszawa I". Dzięki ich rozpowszechnianiu opinia publiczna Europy dowiedziała się o wystąpieniach patriotycznych Polaków i brutalnym rozprawieniu się z manifestantami przez władze carskie.

Pod wpływem przyjaciół, ze względu na postępującą gruźlicę i konieczność opieki nad rodziną, której był w tym czasie jedynym żywicielem, zaniechał upragnionego udziału w powstaniu styczniowym, które jednak uwieczniał w rysunkach szeroko powielanych i cenionych. W 1862 powstała druga seria kartonów "Warszawa II", a gdy powstanie było w toku, trwały walki i rozpoczęły się gwałtowne represje ludności polskiej, w 1863 Grottger opracował trzeci cykl kartonów, zatytułowany "Polonia", zaś w następnym roku - "Lithuanię".

Prezentowany wizerunek jest ostatnim autoportretem artysty. Został namalowany w Paryżu, co potwierdza list Grottgera z 22 sierpnia 1867 oraz płótno ze stemplem francuskiej firmy Deforge Carpentier.

Dyptyk Pożegnanie i Powitanie przedstawia dwa kluczowe dla powstańców momenty: rozstanie z ukochaną przed podjęciem walki oraz powrót w rodzinne strony. Artysta tworzy archetypiczne postaci: dzielnego, zdecydowanego poświęcić życie w obronie ojczyzny powstańca oraz wiernej mu kobiety, kochającej ojczyznę. Artur Grottger ważne wydarzenia historyczne sprowadza do osobistych historii, decyzji i dramatów pojedynczych ludzi. Przez ten pryzmat uwydatnia uniwersalny charakter zjawiska. 

                         

 źródło;  https://www.facebook.com/mkidn  

Obrazy Artura Grottgera:

https://www.historiaposzukaj.pl/wiedza,obrazy,1195,obraz_grottger.html?u=os_czasu.html